Limburgse GLB-pilot richt zich op boeren en erfbetreders
De GLB-pilot ‘Groen, productief en levend Limburg’ heeft tachtig deelnemers geworven. Zij gaan dit jaar vergroeningsmaatregelen nemen. Tegelijkertijd worden erfbetreders getraind. “Als zij enthousiast worden, raakt de omslag in de agrarische sector in een stroomversnelling”, hoopt projectleider Bram Derikx.
De pilot is één van zeven die in het voorjaar van 2019 zijn gestart in de aanloop naar het nieuwe Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB). De Limburgse pilot wordt uitgevoerd door het collectief Natuurrijk Limburg in samenwerking met agrarisch adviesbureau Arvalis, dochterbedrijf van de Limburgse Land- en Tuinbouw Bond. Bram Derikx, werkzaam bij Arvalis, is projectleider.
Laagdrempelig
De nadruk ligt op de uitvoering van laagdrempelige vergroeningsmaatregelen in de sectoren rundveehouderij, akkerbouw en fruitteelt. Vorig jaar zijn de deelnemers geworven. Hiervoor is een aantal informatiebijeenkomsten gehouden en zijn onder onder andere klanten en relaties van Arvalis en leden van de LLTB benaderd. Projectleider Derikx: “Tachtig boeren doen mee, zowel ondernemers die ervaring hebben met natuurinclusieve landbouw als ondernemers voor wie dat nieuw is.”
Tien maatregelen
In totaal worden komend seizoen tien maatregelen uitgevoerd die ten goede komen aan biodiversiteit, bodemkwaliteit en/of klimaat. Elke maatregel wordt gemiddeld genomen toegepast bij 10 bedrijven waardoor in totaal ca 100 maatregelen genomen worden.
In de melkveehouderij gaat het bijvoorbeeld om gefaseerd maaibeheer. Bij elke maaibeurt blijft dan 10% van het gewas staan. Dit heeft een effect op de biodiversiteit (voedsel, diversiteit, dekking) en is bijvoorbeeld positief voor bijen, vlinders en boerenlandvogels. Een aantal akkerbouwers gaat aan de slag met winterbedekking op een of meer percelen. De bodem blijft de hele winterperiode groen of bedekt en dat is een stimulans voor de biodiversiteit in de teeltlaag en dus goed voor de bodemkwaliteit. Het gewas biedt ook voedsel en dekking voor insecten en akkervogels. Een aantal fruittelers kiest voor mechanische bestrijding van onkruiden in hun boomgaard in plaats van chemische gewasbescherming.
Onderzoek onder deelnemers
De maatregelen moeten effect sorteren en tegelijkertijd ook de ervaringen van de deelnemers inzichtelijk maken. Derikx: “Zijn de maatregelen toepasbaar? Zijn ze praktisch haalbaar? Hoe denken de deelnemers over het resultaat voor natuur en bodem en over de verhouding tussen kosten en opbrengsten? Onderzoek onder de deelnemers moet op die vragen antwoord geven. Dat doen we via begeleiding van boeren, opstellen van bedrijfsplannen, monitoring en enquêtes.”
Erfbetreders enthousiast maken
De pilot richt zich niet alleen op agrarische ondernemers, maar ook op zogeheten erfbetreders. Derikx: “Onze indruk is dat veel boeren en tuinders best stappen willen zetten in de richting van natuurinclusieve landbouw, maar dat de werkelijkheid weerbarstig is. Schaalvergroting is vaak doel op zich geworden, ook omdat erfbetreders daar belang bij hebben Daarom is het juist belangrijk om ook hen enthousiast te maken voor verduurzaming van de bedrijfsvoering.”
Het gaat dan om agrarische adviseurs, medewerkers van veevoerfabrikanten en bijvoorbeeld contactpersonen van boeren bij banken en verzekeringsmaatschappijen. Voor deze doelgroep worden dit jaar trainingen georganiseerd.
Training agrarische adviseurs
Op dit moment krijgt een achttal agrarische adviseurs zo’n training. Deze wordt gegeven door deskundigen van het Louis Bolk Instituut. Het gaat om een tiental bijeenkomsten, waarbij theorie en praktijk worden gecombineerd. “Wij hopen dat de erfbetreders besmet raken met het natuurinclusieve virus en vervolgens hun agrarische klanten motiveren om stappen te zetten.”
Ander verdienmodel
Volgens Derikx vraagt dat ook bij erfbetreders een omslag in hun denken. “Als we een omslag in de agrarische sector willen bereiken, moeten ook de omringende bedrijven bewegen. Wellicht moeten de toeleverende en verwerkende bedrijven op zoek naar een ander verdienmodel. De bedoeling is dat onze pilot hiervoor ideeën aanlevert.”
