Gebiedsplannen GLB-pilot Hoe? Zo! onder de loep
De agrarische collectieven Noardlike Fryske Wâlden, Groningen West en Midden Groningen zijn in het laatste jaar actief geweest met het opstellen van gebiedsplannen binnen de GLB-pilot Hoe? Zo! De vijf verschillende gebiedsplannen zijn opgesteld met medewerking van boerendenktanks en gebiedspartners, zoals gemeenten, provincies, waterschappen, terreinbeheerders, LTO en lokale natuur- en milieuorganisaties. De plannen zijn toegespitst op de specifieke landschappen van de collectieven, zoals het kleinschalige coulisselandschap, het open weidevogellandschap en het open akkerbouwgebied. In de gebiedsplannen is per gebied een lijst met ecoregelingen opgesteld, waaruit de deelnemende boeren kunnen kiezen. Drie betrokkenen vertellen over hun ervaringen met de gebiedsplannen.
De agrarische collectieven Noardlike Fryske Wâlden, Groningen West en Midden Groningen zijn in het laatste jaar actief geweest met het opstellen van gebiedsplannen binnen de GLB-pilot Hoe? Zo! De vijf verschillende gebiedsplannen zijn opgesteld met medewerking van boerendenktanks en gebiedspartners, zoals gemeenten, provincies, waterschappen, terreinbeheerders, LTO en lokale natuur- en milieuorganisaties. De plannen zijn toegespitst op de specifieke landschappen van de collectieven, zoals het kleinschalige coulisselandschap, het open weidevogellandschap en het open akkerbouwgebied. In de gebiedsplannen is per gebied een lijst met ecoregelingen opgesteld, waaruit de deelnemende boeren kunnen kiezen. Drie betrokkenen vertellen over hun ervaringen met de gebiedsplannen.
Midden Groningen
“Het is belangrijk om het toekomstig landbouwbeleid zodanig in te richten, dat het de juiste richting geeft aan zowel de boeren als de collectieven en dat het de juiste maatregelen bevat. Daar willen wij invloed op uitoefenen met de GLB-pilot Hoe? Zo! Het gaat om de besteding van de beperkte GLB-gelden. Je wilt dat ze goed terechtkomen en een zo groot mogelijk effect hebben”, verduidelijkt voorzitter Wouter Schep van Collectief Midden Groningen. Hij is te spreken over het proces dat heeft geleid tot de totstandkoming van de gebiedsplannen. “Iedereen heeft op een goede manier meegewerkt en meegedacht. Andere partijen zien ons als een gewaardeerde partner met veel kennis van agrarisch natuurbeheer. Van met name het waterschap Noorderzijlvest hebben we veel steun gehad. We voelen ons geaccepteerd als regisseur in het proces.”
Een bijkomend voordeel van het doorlopen van het proces, is dat de samenwerkende partijen veel hebben geleerd, ook van elkaar, zegt Schep. “Je doet kennis op van je eigen gebied en leert welke uitdagingen en kansen er liggen. Dat geldt niet alleen voor onszelf, maar ook voor de gemeenten. Zij zien nu beter de kwaliteiten van ons gebied.”
Vertrouwen in de collectieven
De provincie Fryslân, die heeft deelgenomen aan het gebiedsproces in de Noardlike Fryske Wâlden, moest in het begin net als de collectieven wennen aan hun veranderde rol in het agrarisch natuurbeheer. Van verstrekker van financiële middelen met bijbehorende voorwaarden, naar het neerleggen van budget en verantwoordelijkheid bij de collectieven. “Er is nu voldoende vertrouwen in de collectieven. Ze hebben een professionaliseringsslag gemaakt en er is steun vanuit de koepelorganisatie BoerenNatuur”, vertelt Jetze Genee, projectleider agrarisch natuurbeheer en GLB van de provincie Fryslân.
Genee is net als Schep positief over het pilotproces. Tijdens drie bijeenkomsten zijn de sterke en zwakke punten, en kansen en bedreigingen voor het nieuwe GLB in deze streek in kaart gebracht. “Iedereen heeft de kans gekregen zijn punten in te brengen. Je ziet dat er al een goede basis voor een samenwerking ligt in het gebied van de Noardlike Fryske Wâlden. Partijen weten elkaar gemakkelijk te vinden. Het is handig dat iedereen van elkaar weet wat men doet. Als het collectief bijvoorbeeld bezig is met mozaïekbeheer, weet een gemeente dat daar geen fietspad doorheen moet.”
Genee vindt het belangrijk dat ook niet-leden met milieu-, klimaat- en biodiversiteitsmaatregelen aan de slag kunnen. Hiervoor komen in het nieuwe GLB vrijwillige ecoregelingen voor alle boeren. “Het moet voor alle boeren duidelijk zijn dat de ecoregelingen gemakkelijk inpasbaar zijn in hun bedrijf en dat het een plus oplevert voor de natuur en landschap. Meer geur, kleur en fleur in het land.”
Boerendenktank
Melkveehouder Andries van der Hoog uit De Wilp ging in op een uitnodiging van het Collectief Groningen West om deel te nemen in een boerendenktank. “Zo kun je invloed uitoefenen, dat was mijn motivatie”, vertelt Van der Hoog. Na de eerste informatieve bijeenkomst met het collectief, ging de denktank aan de slag met praktische punten. “Je moet het simpel houden. Kruidenrijk grasland biedt bijvoorbeeld goede mogelijkheden in het nieuwe GLB én je voldoet aan het PlanetProof-keurmerk van Friesland Campina. Dan sla je twee vliegen in een klap. Bovendien is het relatief gemakkelijk toe te passen.”
Van der Hoog heeft er vertrouwen in dat het puntensysteem goed gaat werken. “In het keuzemenu staan praktische maatregelen die inpasbaar zijn op je bedrijf. Voor iedereen zitten er wel geschikte maatregelen bij, zowel voor intensieve als voor extensieve boeren. Dat kwam ook naar voren bij het opstellen van bedrijfsplannen.”
