Europese organisaties roepen landbouwministers op: GLB moet op de schop
Meer dan 400 organisaties uit twaalf EU-landen hebben een oproep aan de Europese Raad van landbouwministers gedaan om het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) drastisch te veranderen. De oproep werd gericht aan de Duitse landbouwminister Julia Klöckner gastvrouw is van het EU-landbouwministers-overleg in Koblenz van 30 augustus t/m 1 september.
De belangrijkste vragen in de brief zijn het GLB aan te laten sluiten bij de Green Deal, en een hoger ambitieniveau voor GLB-subsidies na te streven. Hierbij dient het principe ‘publiek geld voor publieke diensten’ centraal te staan. Ook wordt naar garanties voor een transparant proces bij het vaststellen van nationale standpunten en de onderhandelingen tussen lidstaten en Europese Commissie.
De brief is ook verzonden naar het Europees Parlement, en de nationale parlementen in 12 Europese lidstaten, en in Nederland aan minister Schouten en de Tweede Kamer.
De volledige tekst van de brief:
Meer dan 400 Europese maatschappelijke organisaties uit twaalf lidstaten eisen een radicale verandering van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid.
Geachte mevr. Julia Klöckner, vertegenwoordiger van het Duitse voorzitterschap van de AGRIFISH-raad.
Over twee dagen zit u een informele AGRIFISH Raad voor in Koblenz, waar de landbouwministers van alle EU lidstaten bijeen komen om lessen te trekken uit de COVID-19 pandemie, en om initiatieven voor dierenwelzijn en voor herziening van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) te bespreken. Op Duitsland rust de zware taak om binnen het halve jaar van het Duitse voorzitterschap in de Europese Raad een akkoord te bereiken over de herziening van het GLB. Dat is een hele grote verantwoordelijkheid: Het GLB raakt alle Europese burgers direct, aangezien het meer dan 30% van het nieuwe EU- budget betreft. Het GLB is ook essentieel voor de aanpak van de enorme ecologische en sociale uitdagingen waar we voor staan.
De pandemie veroorzaakt door het coronavirus heeft aangetoond dat de EU-voedselsoevereiniteit voorop moet stellen. Dat vereist dat de EU het doel van het GLB én de handelsverdragen die momenteel de voedselsoevereiniteit in de EU en andere landen en regio’s bedreigen, opnieuw definieert. Het huidige Europese landbouw- en voedselbeleid leidt tot: goedkope en niet-duurzame import en export, vooral van en naar ontwikkelingslanden (wat bijdraagt aan de opwarming van de aarde , ontbossing en achteruitgang van de bodem); over-specialisatie van de productie; grenzeloze productiviteitsdoelen en een overheersende focus op concurrentie. Hierdoor wordt er geen bescherming geboden aan de bodemvruchtbaarheid en de biodiversiteit, noch aan de mensen die in Europa en in andere gebieden in de landbouw werken, inclusief de boeren. Kortom het GLB en het huidige EU-handelsbeleid schaden onze mogelijkheden om de Europese gemeenschappen duurzaam te voeden.
De Europese Commissie heeft met de Green Deal en de daarin besloten Farm to Fork- en Biodiversiteits-strategieën de richting aangegeven naar een duurzamer ontwikkeling en naar klimaatneutraliteit in 2050. The Green Deal zet de route uit die het GLB van na 2020 moet volgen – namelijk een grote verandering binnen onze agri-food sector met inbegrip van de gehele voedselketen. Doorgaan met – of het optimaliseren van – het huidige systeem is geen optie. Het GLB moet veranderen als we ons willen verzekeren van de continuïteit van de landbouwproductie binnen Europa, waar de voedselzekerheid van onze en toekomstige generaties van afhangt. Bovendien zijn oplossingen voor een herziening van het GLB in de juiste richting al bekend en breed verspreid door wetenschappers van verschillende disciplines– dus we weten waarom en hoe het toekomstige GLB moet veranderen.
Coalities uit twaalf EU-lidstaten die nauw samenwerken binnen Europese maatschappelijke platforms inclusief boerenorganisaties, en die betrokken zijn bij de voorbereiding van de verschillende Nationale Strategische Plannen voor het GLB – vragen u de Raad te leiden in de richting van:
- Een herziening van het GLB die past bij de Green Deal, vooral bij de doelen van de Farm to Fork- en de Biodiversiteits-strategieën, terwijl een gezamenlijke Europa-brede aanpak gehandhaafd blijft. Dit betekent dan het GLB fundamenteel moet veranderen zodat: de EU ook op de lange termijn voedsel kan blijven produceren, goed functionerende ecosystemen kan herstellen, landbouw in lijn brengt met de wettelijke klimaatverplichtingen zoals besloten in Parijs, en een overgang naar gezonde diëten stimuleert.
- Een veel hoger ambitieniveau wat betreft de voorwaarden die worden gesteld aan het GLB-subsidies op het gebied van dierenwelzijn, volksgezondheid, duurzaam watergebruik, bescherming van klimaat en milieu. Dit terwijl tevens de levensvatbaarheid van de boerenbedrijven (inclusief bedrijfsopvolgers), diversificatie binnen de landbouw en dus ook de veerkracht op het platteland, verbeterd en gegarandeerd wordt.
- Vervanging van generieke hectare-subsidies door het principe van ‘publiek geld voor publieke diensten’, inclusief het bevorderen van werkgelegenheid op het platteland, waardoor het budget mede verschoven wordt naar maatregelen die boeren in staat stellen te investeren in een agro-ecologische transitie. Dit mede mogelijk gemaakt door regulering van de markt (o.a. door productiebeheersing) en een sterkere positie van de boer in de voedselketen. Op deze manier krijgen boeren een fatsoenlijk inkomen voor hun werk.
- Het zogenaamde ‘new delivery model’ versterken om er zeker van te zijn dat het GLB-budget efficiënt gebruikt zal worden en er geen grote verschillen tussen lidstaten ontstaan. Dat betekent ook dat de resultaatgerichte indicatoren en de monitoring van de geleverde prestaties moeten worden verbeterd, en het budget effectief wordt ingezet.
- Garanderen van een transparant en inclusief proces (met alle stakeholders) bij de voorbereiding van de Strategische plannen, en bij het overleg over nationale standpunten en onderhandelingen tussen de lidstaten en de Europese Commissie.
Het GLB zal in de ogen van belastingbetalers en consumenten elke legitimiteit verliezen als de Raad deze eisen terzijde legt. Over een paar dagen zullen demonstranten tijdens de informele AGRIFISH Raad in Koblenz de stem van duizenden Europese burgers vertegenwoordigen en u herinneren aan deze eisen. Onze boodschap is duidelijk: de herziening van het GLB na 2020 biedt de EU een uitgelezen kans om de voedsel- en landbouw sector van Europa in transitie te brengen naar een duurzaam systeem. Wij dagen het Duitse voorzitterschap uit om de herziening van het GLB in overeenstemming te brengen met de doelen voor het klimaat en de biodiversiteit, en de achteruitgang van het aantal boerenbedrijven zowel als de diversiteit te keren. Het pad dat u nu bewandelt schiet op al deze terreinen tekort, terwijl u de onderhandelingen zou moeten gebruiken om een nieuwe bladzijde om te slaan binnen onze landbouw- en voedselvoorziening. Breng onze toekomst niet in gevaar! Kom in actie!
