Briefing Tweede Kamer: eco-regelingen stapsgewijs verzwaren
Bij de invulling van het nieuwe GLB overweegt het ministerie van LNV de eco-regelingen stapsgewijs te verzwaren. Idee is dat boeren in 2023 relatief makkelijk kunnen instappen. In de loop van de komende GLB-periode worden de voorwaarden om een vergoeding voor die regelingen te krijgen dan strenger.
Dat bleek dinsdagavond 10 november tijdens een digitale briefing aan de leden van de landbouwcommissie van de Tweede Kamer. De Kamerleden werden door LNV-ambtenaren geïnformeerd over de stappen die in Brussel zijn gezet om te komen tot het GLB-instrumentarium voor de periode vanaf 2023. En over de ontwikkelingen rond de totstandkoming van het GLB-NSP. Hierin wordt vastgelegd hoe Nederland de Europese GLB-verordeningen gaat invullen.
Verschilpunten
Over de Europese kaders van het GLB is het laatste woord nog niet gezet. De Europese Raad is in oktober akkoord gegaan met de hoofdlijnen van het nieuwe landbouwbeleid. Ook het Europese Parlement heeft zijn positie inmiddels bepaald. Op een aantal punten verschillen de raad en het parlement van mening. Bijvoorbeeld over het percentage van het budget dat de lidstaten voor de eco-regelingen moeten aanwenden (20% of 30%), de steun aan jonge boeren (2% of 4%) en het plafond aan de GLB-toeslagen aan boeren (vrijwillig of verplicht).
Op weg naar 2023
In het voorjaar van 2021 willen Europese Commissie, Europees Parlement en de gezamenlijke landbouwministers tot overeenstemming komen in een zogeheten triloog. In de loop van 2021 worden de benodigde verordeningen dan opgesteld. Het Nederlandse GLB-NSP – daar wordt nu al hard aan gewerkt – wordt eind 2021 ingediend bij de Europese Commissie. Na goedkeuring hiervan krijgen boeren vanaf januari 2023 te maken met het nieuwe GLB-instrumentarium.
Voordat het strategische GLB-plan wordt ingediend in Brussel is de Tweede Kamer aan zet. Dan gaat het over een aantal belangrijke keuzes. Bijvoorbeeld over de overheveling van budget van de 1e naar de 2e pijler en de omvang van het budget voor de eco-regelingen.
Keuzemenu en puntensysteem
Op vragen van Kamerleden over de eco-regelingen meldden LNV-medewerkers dat op dit moment wordt gedacht aan de opzet van een keuzemenu en een bijbehorend puntensysteem. Voor circa 20 maatregelen kunnen dan punten worden gehaald. De puntenwaardering gaat per regio verschillen, omdat de te behalen doelen niet overal hetzelfde zijn. Volgens de LNV-medewerkers is er in Brussel veel belangstelling voor zo’n puntensysteem.
Kamerlid William Moorlag (PvdA) deed een oproep om de eisen voor de basissteun stapsgewijs te verzwaren om zo de beoogde transitie in de landbouw te versnellen. Dat is niet de keus van LNV. Het ministerie ziet meer heil in een aanscherping van de (vrijwillige) eco-regelingen in de loop van de volgende GLB-periode.
Budget overhevelen
Tjeerd de Groot (D66) wil liefst zoveel mogelijk GLB-geld aanwenden voor verduurzaming van de landbouw. Hij vroeg zich af hoeveel budget overgeheveld kan worden van de 1e naar de 2e pijler, met als doel om deze middelen dan gericht in te zetten voor biodiversiteit en klimaat. Volgens LNV gaat het om 25% van het 1e pijler budget en daar bovenop nog eens 15% als dit voor klimaatmaatregelen wordt ingezet.
Laura Bromet (GroenLinks) vroeg zich af of Nederland het GLB ambitieuzer kan invullen dan de andere lidstaten. Dat kan, meldden de LNV-medewerkers. Bijvoorbeeld als het gaat om het percentage van het budget voor eco-regelingen in de 1e pijler. Brussel legt een minimumpercentage vast. Nederland kan dan kiezen voor een hoger percentage.
