Onderzoeksrapport Nico van Maaswaal: Europese milieu- en klimaatwetgeving vertaald in Nederlandse beleidsplannen
Voordat het Nationaal Strategisch Plan (de Nederlandse invulling van het GLB) eind dit jaar opgeleverd kan worden, moet er ook een SWOT-analyse beschikbaar zijn. Daarin moeten referenties staan naar verschillende Europese wetten en regels op het gebied van klimaat en milieu. Handig, dus, dat Nico van Maaswaal vanuit zijn stage bij het ministerie van LNV een rapport schreef over deze wetten en regels en hoe deze zijn vertaald in het Nederlandse beleid. We stellen hem een aantal vragen over zijn rapport, dat sinds deze week beschikbaar is.
Wat is het doel van de SWOT?
“Het Nationaal Strategisch Plan (NSP) is de Nederlandse invulling van het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Zoals vastgelegd in de GLB-NSP verordening, is er een aantal te doorlopen stappen voordat het NSP eind 2021 ingediend wordt. De eerste stap is een SWOT-analyse van de Nederlandse landbouw en het landelijk gebied, uitgevoerd door onderzoeksinstituut WEcR. Deze analyse geeft sterktes, zwaktes, mogelijkheden en kansen aan voor de 10 doelstellingen die de Europese Commissie gesteld heeft in artikel 6 van de verordening. Deze hebben betrekking op economie, klimaat en leefomgeving, maatschappij en de bevordering van kennis, innovatie en digitalisering. Op basis daarvan worden de behoeften vastgesteld. Vervolgens worden in het NSP maatregelen opgenomen om de doelen te realiseren.”
Wat vult jouw rapport aan op de SWOT-analyse?
“De GLB-NSP verordening beschrijft gedetailleerd welke elementen in de SWOT-analyse opgenomen moeten worden. Zo moet er in de SWOT gerefereerd worden naar nationale plannen die invulling geven aan Europese milieu- en klimaatwetgeving. In mijn onderzoeksrapport ‘Europese milieu- en klimaatwetgeving vertaald in Nederlandse beleidsplannen’ heb ik de trends, doelen en maatregelen van de belangrijkste Nederlandse plannen kort en bondig uitgewerkt met betrekking tot de landbouw en het landelijk gebied. Het gaat dan bijvoorbeeld over de Vogel- en Habitatrichtlijn en de structurele aanpak stikstof, de Nitraatrichtlijn en de bijbehorende actieprogramma’s, de Governance verordening en het Integraal Nationaal Energie- en Klimaatplan. Van alle beleidsplannen is een tekstkader opgenomen in de SWOT-analyse van WEcR en voor nadere toelichting verwijst de SWOT naar mijn rapport.”
Wat zijn de belangrijkste bevindingen?
“Kijkend naar de trends van broeikasgasemissies, biodiversiteit en water-, lucht en bodemkwaliteit, is er over de afgelopen jaren veel vooruitgang geboekt. Er liggen echter nog steeds grote opgaven. In sommige gevallen zullen aanvullende maatregelen nodig zijn bovenop bestaand beleid om milieu- en klimaatdoelen te halen. Verder is duidelijk dat er in Nederland op dit vlak al veel bestaand beleid is en ook op de agenda staat om uit te voeren. Op basis van de SWOT wordt een NSP gemaakt dat ook moet bijdragen aan de doelen voor klimaat, water, bodem en biodiversiteit. De integrale aanpak van milieu en klimaat maakt dat de landbouw en het landelijk gebied hun bijdrage zullen moeten leveren aan deze thema’s. De financiële prikkels vanuit het GLB zijn op zichzelf niet voldoende om de doelstellingen te realiseren, maar gezien aanvullende nationale wetgeving hoeft het GLB het ook niet alleen te doen.”
Voor wie is dit rapport nog meer goed om te lezen?
“Voor beleidsmakers kan dit rapport ook nuttig zijn als naslagwerk. Zij hoeven een plan dan niet compleet door te nemen om uit te vinden wat erinstaat over landbouw, want in mijn rapport staan kort en bondig de meest belangrijke nationale beleidsplannen, toegespitst op landbouw en het landelijk gebied. Verder is het ook voor iedereen die betrokken is bij het NSP een handig overzicht dat hen helpt om prioriteiten te kunnen stellen. Welke regio’s en landbouwsectoren laten verontrustende cijfers zien en welke sectoren liggen op schema om doelstellingen te halen? Ik hoop dan ook dat mijn rapport zo één en ander overzichtelijker maakt en het gebruikt gaat worden!”
