Dialoogtafels conferentie NSP: een inkijkje
Donderdag 1 juli was er bij de conferentie over de invulling van het NSP ruimte voor verdieping. Door drie webinars (kijk de webinars terug of lees het verslag!), waarin het onder andere ging over de bijdrage van de consument, het nut van de eco-regeling en over samenwerking tussen boeren. Maar ook door een goed gesprek tussen verschillende stakeholders aan drie dialoogtafels. Niet om de discussie te winnen, maar om samen kennis produceren. Een inkijkje in de gesprekken.
Stakeholders waren door de organisatie benaderd om vertegenwoordigers aan te laten sluiten. Basis voor de genodigde organisaties is de maatschappelijke begeleidingsgroep van het NSP. Deze groep bestaat uit natuur- en agrarische en maatschappelijke organisaties. Elke sessie kende ongeveer 25 deelnemers.
Dialoogtafel 1: Een zo groot mogelijke omslag
Het meest algemeen was de dialoogtafel met als thema ‘een zo groot mogelijke omslag’. Centrale vraag was hier hoe we dat kunnen bereiken. Er kwam een interessant gesprek op gang. Zo vroeg iemand zich af hoe het mogelijk is om met het huidige landbouw- en vrijhandelsbeleid voor deze omslag te kunnen zorgen, als we geen eisen aan importproducten kunnen stellen. En hoe krijgen de boeren een eerlijk verdienmodel? Moet de overheid meer eisen stellen aan de keten?
Alle deelnemers erkennen dat er actie nodig is. Actie richting toekomstbestendig boeren met samenwerking, ambitie, vertrouwen en respect voor de boeren. Volgens de deelnemers zijn in het bijzonder ambitie, samenwerken en vertrouwen belangrijk om een zo groot mogelijke omslag te versnellen.
Dialoogtafel 2: Het versterken van een duurzaam verdienvermogen van de landbouw
Aan de tweede tafel lag het accent op het realiseren van een slimme, sterke, veerkrachtige en vitale landbouw. Een korte inventarisatie onder de deelnemers leidde tot de conclusie dat er behoefte is aan een eerlijke, kostendekkende prijs voor een langere periode. Nieuwe regelingen, zoals de eco-regeling, worden aantrekkelijk als ze aansluiten bij keteninitiatieven van onder andere producentenorganisaties.
Het nieuwe GLB mag niet leiden tot een systeem dat zich beperkt tot het vergoeden van boeren die inkomsten verliezen of mislopen door de vergroeningsmaatregelen. Deelnemers adviseren ook aandacht te besteden aan het verbeteren van andere instrumenten, zoals het herstel van handelsverdragen en het Nederlands fiscaal beleid, wat kan bijdragen aan een positief verdienmodel.
Tot slot bogen de deelnemers aan deze dialoogtafel zich ook over de verjonging van de ondernemers in de landbouw. Er werd aangegeven dat er dan kan worden gedacht aan een striktere definitie van het begrip ‘jonge landbouwer’. Geopperd wordt te denken het toevoegen van de voorwaarde ‘doorzettingsmacht’ zoals ze dat in Vlaanderen kennen. Benadrukt wordt dat de wijzigingen in de definitie wel moeten passen bij de Nederlandse omstandigheden.
Dialoogtafel 3: Het gebeurt in jouw gebied
Aan de derde dialoogtafel werden de voor- en nadelen van gebiedsgericht werken besproken. Wat zijn de kansen, wat zijn belemmeringen? De focus lag op het produceren van kennis.
Het GLB wil een gebiedsgerichte aanpak stimuleren. Ieder gebied kent immers zijn eigen uitdagingen. Maar iedereen vindt zijn eigen ‘problemen’ ook de belangrijkste. Aan de dialoogtafel zaten deelnemers van o.a. aardappelbedrijf AVEBE, onderwijsinstelling Van Hall Larenstein, de Vogelbescherming en Natuurmonumenten. Allen met een eigen agenda, allen ook met een gezamenlijke agenda. Een belangrijke vraag is of er regie nodig is om de gezamenlijke agenda aan te sturen.
De deelnemers reageren positief over het voorgenomen GLB-instrument integrale gebiedsontwikkeling waarbij een lokale gebiedsorganisatie, met een mandaat, zorgt voor een gebiedsplan. Deze gebiedsorganisatie zorgt ook voor draagvlak bij de bewoners van het gebied en dat de uitvoering ervan goed verloopt.
Wel wordt er aandacht gevraagd voor de samenstelling van deze organisatie. Het moet niet zo zijn dat daar alleen de bekende organisaties in zitten. Er moeten ook voldoende burgers en unusual suspects in zitten. Ook wordt aandacht gevraagd voor een snelle en soepele uitvoering, bureaucratie en het verlagen van drempels om steun te krijgen voor projecten. Hierbij is een goede balans nodig tussen een vlotte uitvoering aan de ene kant en de vereiste verantwoording richting de betrokken overheden en Europa aan de andere kant. Tot slot is een aandachtspunt dat geld niet alleen naar die regio’s gaat waar de gebiedsgerichte aanpak al goed werkt.
Wie zaten aan tafel?
Aan de dialoogtafels namen onder andere vertegenwoordigers deel van NAJK, LTO-Nederland, NMV, NAV, Transitiecoalitie Voedsel, BoerenNatuur, Federatie Particulier Grondbezit, Groente en Fruithuis, AVEBE, Van Hall Larenstein, Natuurmonumenten, de Vogelbescherming en diverse projectorganisaties en agrarische adviesbureaus.
