Het nieuwe GLB gaat toekomstbestendig boeren sterker belonen. Met subsidies gericht op agrariërs die zich inspannen om de omslag te maken naar een nieuw soort landbouw. Want om deze en volgende generaties te kunnen voorzien van genoeg voedsel én de boer van een goed inkomen, moeten we uitdagingen op het gebied van natuur, milieu en klimaat serieus nemen.
Dit betekent dat het GLB een ander karakter krijgt. Veel blijft behouden, maar het zwaartepunt verschuift. Er komt meer nadruk op het belonen van duurzaamheid en ondersteunen van een gebiedsgerichte aanpak. Er komt meer ruimte voor het steunen van boeren, daar waar zij uitdagingen aangaan.
Waarom Toekomstbestendig boeren?
Al tientallen jaren behoort de Nederlandse land- en tuinbouw tot de meest innoverende ter wereld. Zij zorgt voor welvaart, heeft een belangrijke rol in de leefbaarheid van het platteland en voorziet ons van veilig, gezond en betaalbaar voedsel.
Toch maken de marktomstandigheden de sectoren in economisch opzicht kwetsbaar. Daarnaast is veel van wat de land- en tuinbouw zo succesvol heeft gemaakt in de afgelopen decennia op dit moment een uitdaging geworden. Een landbouwproductie die jarenlang voornamelijk gericht was op kostenverlaging en productieverhoging leidt tot druk op de leefomgeving. Dit is in Nederland ten koste gegaan van biodiversiteit, kwaliteit van drinkwater en de diversiteit van het landschap. De gevolgen van klimaatverandering, het broeikaseffect, afname van biodiversiteit en een toename van extreem weer stellen de landbouwers voor grote opgaven.
Er is daarom een transitie in de landbouw nodig. In Nederland zijn boeren hier al mee aan de slag. De maatregelen die hiervoor nodig zijn, verschillen per sector, per gebied en per boer. In het NSP verbinden we de grote internationaal bindende afspraken voor onze leefomgeving, zoals het versterken van biodiversiteit en klimaat, aan de gebieden en de boeren die samen kunnen bijdragen aan de oplossingen.
Toekomstbestendige landbouw is...
- Een ondernemende boer met een sterk bedrijf, gewaardeerd door zijn omgeving. Met een beloning voor maatschappelijke diensten en aandacht voor de positie van de boer in de keten.
- Een divers landschap. Waarin aandacht is voor bodem, water, klimaat, landschap en biodiversiteit.
- Een sector volop in ontwikkeling. Met aandacht voor nieuwe technologieën, zoals precisielandbouw en het mechanisch wieden van onkruid met robots. En ondersteuning voor boeren om te vernieuwen, zodat zij zich kunnen aanpassen als dat nodig is.
Hoe helpt het nieuwe GLB mee aan toekomstbestendig boeren?
In Nederland vragen we veel van agrariërs als het gaat om de verduurzaming en zorg voor ons landschap. Denk bijvoorbeeld aan weidevogel bescherming, het verbeteren van bodemkwaliteit en het verminderen van CO2- en stikstofuitstoot.
Vaak gaat het om grote investeringen. Dat zorgt voor dilemma’s voor agrariër, die graag wil bijdragen aan de maatschappij maar ook zo efficiënt mogelijk moet produceren om rendabel te zijn.
Het GLB gaat uit van het idee dat agrariërs onderdeel zijn van de oplossing. Het grootste deel van ons land (zo’n 70%) is in agrarisch beheer. Het zijn agrariërs die ons kunnen helpen doelstellingen te halen. Het GLB helpt boeren om die rol te gaan spelen. Zij worden beloond voor hun inspanning via onder andere GLB-subsidies.
- Het nieuwe GLB ondersteunt boeren door hun publieke diensten aan klimaat en leefomgeving te belonen. Kortom: subsidies voor maatschappelijke diensten.
- Het nieuwe GLB ondersteunt boeren en andere partijen op het platteland of in de sector om te vernieuwen.
- Het nieuwe GLB biedt mogelijkheden voor boeren en adviseurs om kennis te ontwikkelen en uit te wisselen.
- Het nieuwe GLB ondersteunt de gebiedsgerichte aanpak, want ieder gebied heeft zijn eigen uitdagingen.
Wat zijn de uitdagingen en de EU doelen?
Van alle GLB-doelen in Nederland liggen de grootste uitdagingen op het gebied van biodiversiteit (reductie stikstofemissies, herstel watersysteem, diversiteit landschap), klimaat (verminderen effecten extreme weersomstandigheden door water-, bodem- en teeltmanagement, reductie uitstoot broeikasgassen) en waterkwaliteit (nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen). Dit komt naar voren uit de resultaten van de sterkte-zwakte analyse (SWOT, uit de EU standpunten en uit ondersteunend onderzoek. Daarbij is inzet op innovatie en het ontwikkelen van kennis over deze aandachtsgebieden hard nodig om deze omslag te kunnen maken.
Voedselzekerheid en een eerlijk landbouwinkomen behoren, naast de noodzaak tot verduurzaming, (nog steeds) tot de hoofddoelen van het NSP.
Doelen
Vanuit de EU zijn drie hoofddoelen en negen specifieke doelen voor het GLB vastgelegd. Dit zijn de contouren waarbinnen het Nederlandse NSP is vormgegeven.
- Slimme, veerkrachtige landbouw
- Milieu, biodiversiteit en klimaat
- Brede plattelandsontwikkeling
Daarnaast is kennis, innovatie en netwerkvorming het horizontale doel.
